Het zijn altijd praktische vragen die bij mij binnenkomen. Soms zijn het vragen die de vraagsteller al eens aan een andere autistische blogger of op social media heeft gesteld, en er een antwoord op kreeg als ‘wat is dat nu voor een bizarre vraag’. Zo is pedagoge Annie, die vooral enthousiast is over mijn tweede boek ‘Gedurfde vragen’, benieuwd waar ik als mens met autisme mezelf niet kan zijn en hoe ik dat dan aanpak.

Dat is een goede vraag die ik mezelf ook wel eens stel. Dat leidt dan vaak tot gedachtenkronkels die me zover leiden dat ik de tijd uit het oog verlies. Dat brengt me niet zozeer tot mezelf, maar tot vragen als of we wel onszelf kunnen zijn. Als dat zo zou zijn, waar, wanneer, hoe, waarom en bij wie zou ik dan mezelf moeten of kunnen zijn. Wat met de positieve en minder positieve gevolgen van jezelf zijn, en de risico’s. Jezelf zijn kan in sommige omgevingen leiden tot de dood.

Meestal, denk ik, ben ik niet mezelf in omgevingen waar ik ervaar dat mensen onduidelijk zijn over hun verwachtingen of waar ze mij volledig identificeren met één aspect van mijn leven of met de indruk die ze krijgen via mijn uiterlijk of mijn gedrag. Dat zijn meestal omgevingen waar ik niet graag ben. Ook als ik vermoeid ben, onder andere door overprikkeling of door te veel hooi op mijn vork, ga ik op automatische piloot, en kan ik moeilijker mezelf zijn.

Er zijn veel manieren om dat aan te pakken, van vermijden tot aanwezigheid afgrenzen en vooraf voldoende duidelijkheid proberen te verkrijgen. Dat doe ik door mezelf goed voor te bereiden. Als de ander dan ook autismevriendelijk is, en respect heeft voor mijn vragen, dan zijn we al goed op weg. Natuurlijk gebeuren er altijd wel onvoorspelbare dingen. Hoewel ik dat vaak minder erg vind dan onvoorbereide mensen die teren op de structuur en voorbereiding van anderen.

Soms is het ook onvermijdelijk om ergens niet mezelf te kunnen zijn. Dat kan zowel in een omgeving, in een situatie als op een bepaald moment zijn. Als dat niet te vaak gebeurt, en niet te lang duurt, hoeft dat niet meteen een probleem te zijn. Net zoals ik het steeds minder een probleem vind dat ik niet aardig word gevonden. Ik heb het moeilijker met mensen die me vragen waarom ik hun aanwezigheid niet mezelf kan zijn. Op zo’n moment is het een uitdaging om tegelijk mezelf te zijn en toch niet op zere tenen te trappen. Als je dus graag wil weten wat ik van jou vind, kan je me vragen of ik in jouw aanwezigheid mezelf kan zijn.